Rekuperacja
Michał Sitek Dyrektor Generalny DOSPEL Sp. z o.o.		Zdrowie, bezpieczeństwo, komfort, energooszczędność – o tym myślą twórcy nowoczesnych rozwiązań w zakresie instalacji domowych opracowujący systemy wentylacji, rekuperacji, trasy kablowe, domofony. Ważne informacje na temat różnych systemów instalacyjnych przekazują specjaliści z firm: Dospel, AKS Zielonka i Emos.

Systemy wentylacji, systemy rekuperacji

Efektywna wentylacja pomieszczeń ma niezwykle istotne znaczenie dla dobrego samopoczucia mieszkańców. Czyste i świeże powietrze zapobiega wielu chorobom o podłożu alergicznym oraz stwarza przyjemny klimat we wnętrzach. Dobrze działająca wentylacja jest niezbędna także ze względu na utrzymywanie budynków w należytym stanie technicznym.

Dzieje się tak dlatego, że nowoczesne okna są szczelne, dodatkowo uszczelniane są budynki, a przecież żeby powietrze mogło się wydostawać z budynku, musi być najpierw do niego doprowadzone. Prowadzi to do sytuacji, w której wentylacja nie działa wcale, ponieważ brak jakiejkolwiek wymiany powietrza w pomieszczeniach. W latach 90., gdy w Polsce popularna stała się wymiana stolarki okiennej na plastikową, producenci tych okien praktycznie zrezygnowali z systemów mikrowentylacji i rozszczelniania, gdyż nikt nie chciał takich okien kupować. Rosnąca liczba reklamacji okien plastikowych i obiektywne pogorszenie jakości powietrza wewnętrznego skłoniły do stopniowej zmiany. Użytkownicy, którzy często nie chcą korzystać z tego typu rozwiązań przy zakupie okien, z czasem dostrzegają taką konieczność. Oczywiście można wentylować obiekt, otwierając okna, ale w takim przypadku cała energooszczędność budownictwa jest pustym hasłem. Poza tym mamy wtedy nieprzyjemne uczucie dyskomfortu cieplnego spowodowanego przeciągami. Tymczasem w niewentylowanych pomieszczeniach zwiększa się wilgotność powietrza, co prowadzi do skraplania się pary wodnej i jej osadzania w najzimniejszych miejscach. Zakłócenia procesu infiltracji budynku prowadzą do skraplanie się wilgoci na oknach, ścianach, sufitach. Takie warunki sprzyjają rozwojowi grzybów pleśniowych, które mogą prowadzić do korozji biologicznej elementów konstrukcji budynków. Zwiększa się także (z powodu wzrostu poziomu wilgoci) rozwój małego pajęczaka – roztocza, będącego przyczyną chorób układu oddechowego (np. astmy) oraz stwarzającego poważne zagrożenie dla osób uczulonych na roztocza kurzu domowego.

Jak wybrać odpowiedni wentylator?

Chcąc uniknąć przedstawionych wyżej problemów należy zdecydować się na wentylację mechaniczną, gwarantującą komfort przebywania w pomieszczeniach z czystym i świeżym powietrzem. Doprowadzenie świeżego powietrza do pomieszczeń i usunięcie z nich powietrza zanieczyszczonego, a więc jego wymiana, powinno odbywać się z określoną częstotliwością. Dobór odpowiedniego wentylatora ułatwia tabela krotności wymiany powietrza w ciągu jednej godziny. Wadą wielu urządzeń wentylacji mechanicznej jest kłopotliwy hałas. Mechanizm, który może być najbardziej uciążliwy i emitujący najwięcej hałasu to wentylator ścienny. Jest on bowiem montowany we wnętrzu łazienki, salonu kąpielowego czy też kuchni, czyli w pomieszczeniach, w których zazwyczaj spędzamy dużo czasu. Jednak nowoczesne wentylatory są tak dopracowane, że pracują niemal bezgłośnie. Montowane w nich hybrydowe śmigło zwiększa przepływ powietrza, jednocześnie ograniczając ilość dźwięków towarzyszących pracy urządzenia.

Dzięki temu odgłos filtrującego powietrze wentylatora nie jest dokuczliwy i nie absorbuje uwagi domowników. Równie istotne przy wyborze domowego wentylatora są względy bezpieczeństwa i trwałość samego urządzenia. Tuba wentylatora powinna być usztywniona, np. 6 żebrami, co uniemożliwia powstanie odkształceń w momencie instalacji, nawet w niedokładnie wykonanym otworze montażowym. Wypadnięciu śmigła z wentylatora zapobiega siła zasysanego powietrza. Ważna jest również modułowa budowa najnowszych modeli wentylatorów umożliwiająca szybki demontaż śmigła, dzięki czemu okresowe czyszczenie urządzenia jest czynnością prostą i mało czasochłonną. W nowoczesnych wentylatorach wszystkie przewody wyprowadzane na zewnątrz zakończone są kostką elektryczną, co umożliwia podłączenie wentylatora, bez konieczności demontażu poszczególnych elementów. Regulację poziomów „higro” oraz „timera” ułatwiają potencjometry, schowane pod kratką na górnym panelu wentylatora. Ułatwieniem jest także dołączony do każdego wentylatora śrubokręt, który pozwala na samodzielny montaż i szybkie zaprogramowanie. Wentylatory dostępne są w rozmiarach pasujących do przewodów wentylacyjnych. Obudowy urządzeń powinny być wykonane z wysokiej jakości materiałów (np. z ABS), wzbogaconych antystatycznym dodatkiem, który skutecznie zapobiega gromadzeniu się kurzu.

centrale wentylacyjne

Większy komfort gwarantującentrale wentylacyjne. Urządzenia takie działają stale, a ich montaż zalecany jest w kotłowni czy pomieszczeniu gospodarczym, czyli z dala od wnętrz najczęściej użytkowanych przez domowników. Konstrukcja centrali wentylacyjnej jest o wiele bardziej zaawansowana niż domowego wentylatora. Silnik urządzenia jest schowany i zamknięty w tłumiących hałas obudowach i starannie wyciszony. Wybierając tego typu urządzenie warto jednak zwrócić uwagę na deklarowany przez producenta poziom emitowanego przez nie hałasu. Jeśli wytwórca informuje, że nie przekracza on 35 dB (A), możemy uznać, że mechanizm jest cichy. Kiedy parametr ten jest wyższy niż 40 dB (A), centralę można bez obaw zamontować w nieużytkowej części domu, mimo że z bliska odgłosy jego pracy będą już nieco bardziej dokuczliwe.

Dobrym uzupełnieniem izolacji akustycznej systemu wentylacyjnego jest zaizolowanie kanałów wentylacyjnych. Przede wszystkim jednak, należy te kanały właściwie dobrać. W przypadku, gdy są zbyt wąskie, przepływające nimi powietrze będzie szumiało. Z kolei nieprawidłowo dopasowane lub źle wyregulowane nawiewniki będą niepotrzebnie absorbować mieszkańców. W starannie zaprojektowanej i wykonanej instalacji wentylacji mechanicznej przewody powinny zostać zaizolowane 3-centymetrową warstwą wełny mineralnej, która będzie stanowić nie tylko idealną izolację akustyczną, ale dodatkowo będzie zapobiegać wykraplaniu się pary wodnej na ich powierzchni. Główne kanały – nawiewny i wywiewny – należy również wyposażyć w tłumiki, które będą zapobiegać przenoszeniu się hałasów pracy wentylatora do innych pomieszczeń.

Wentylacja mechaniczna nawiewno- wywiewna zapewnia: – prawidłowy obieg powietrza w budynku, – optymalny rozkład strugi powietrza w poszczególnych pomieszczeniach i taką prędkość powietrza, która z jednej strony nie powoduje dyskomfortu, a z drugiej zapewnia odpowiednią krotność wymiany powietrza dla danego pomieszczenia (przy prawidłowej instalacji), – filtracje powietrza, – usuwanienie przyjemnych zapachó woraz wilgoci,

System wentylacji mechanicznej z rekuperacją. 1. Wylot powietrza zużytego – Wyrzutnia, 2. Wlot powietrza świeżego – Czerpnia, 3. Centrala wentylacyjna, 4. Wywiew powietrza zużytego – Anemostat, 5. Nawiew powietrza świeżego – Anemostat, 6. Sterownik

Przy takich zaletach pozostaje jednak kwestia ogrzewania. Powietrze w okresie zimowym nawiewane do wnętrza ma przecież temperaturę grubo poniżej zera i aby je ogrzać należy wykorzystać pewien zasób energii. Ogrzane powietrze zostanie ponownie przetłoczone na zewnątrz, a w jego miejsce wtłoczone zimne! Czy ma to sens? Powyższe pytania zadaje sobie większość inwestorów, stojących przed wyborem systemu wentylacji. Odpowiedź brzmi: rekuperacja.

Czym jest rekuperacja i dlaczego warto ją stosować?
Rekuperacja jest procesem odzyskiwania ciepła z wywiewanego, zużytego powietrza i przekazania go do powietrza nawiewanego, bez wymieszania się tych dwóch strumieni. Proces składa się z dwóch etapów. W pierwszym ciepło rozgrzanego powietrza zostaje przeniesione na powierzchnię wymiennika ciepła. W drugim ciepło z ogrzanej wcześniej powierzchni zostaje przekazane do powietrza świeżego, nawiewanego do wnętrza budynku. Urządzenie, w którym zachodzi ten proces to właśnie rekuperator.

Dlaczego warto stosować

Chodzi o oszczędność energii! Zastosowanie samej wentylacji wyciągowej wiąże się ze zwiększeniem zużycia energii (naweto 40%) potrzebnej do ogrzania powietrza napływającego z zewnątrz. Natomiast dzięki zastosowaniu systemu wentylacji z rekuperacją możliwe jest ok. 10-krotne obniżenie strat ciepła wentylacyjnego.

Równie istotne są aspekty zdrowotne. Nowoczesne centrale wentylacyjne z rekuperacją umożliwiają kontrolę przepływu powietrza i regulację ilość tlenu dostarczanego do pomieszczeń. Filtry klasy EU4 skutecznie filtrują powietrze nawiewane do pomieszczeń, co korzystne jest w szczególności dla alergików. Ciągła wymiana powietrza w pomieszczeniach utrzymuje stały poziom wilgoci, co zapobiega powstawaniu grzybów i pleśni. Niektóre centrale wentylacyjne są standardowo wyposażone w system antyzamrożeniowy. W momencie, gdy temperatura powietrza wyciąganego z pomieszczeń, po przejściu przez wymiennik, spada do 1°C, następuje jego uruchomienie. System ten zapobiega zjawisku szronienia. Optymalne parametry powietrza w okresach przejściowych (wiosna, jesień) oraz w okresie letnim może zapewnić stosowany w nowoczesnych centralach wentylacyjnych podzespół zwany ręcznym By-passem, kierujący powietrze wywiewane poza wymiennik ciepła. Pozwala to schłodzić powietrze w pomieszczeniach podczas nocy.

zobacz w wersji pdf